Zaila da deskribatzea emakumeak nolakoa ziren Erdi
Aroan, garai hartan ez zelako beraietaz asko idazten. Dakigun guztia
gizonezkoak idatzi dute.
Oso zaila da esatea Erdi Aroan emakumeekiko eboluzio
bat egon zela edo atzerapen bat egon zela. Espainia VIII. Mendean hazi zen hiru
erlijioekin: judutarra, musulmana kristaua. Hiru , erlijio horiek hiru forma
desberdinak dute pentsatzeko, ulertzeko, definitzeko eta emakumea eraikitzeko
era.
Emakumea etxean
Etxean ez ziren bakarri umeen zaintzaz eta
heziketaz arduratzen, baita ere beraientzat lan egiten zuten jendea antolatzen
eta etxeko ekonomia eraman.
Emakume noblearen egunerokoa pisutsua izan
zitekeen zituen zereginengatik. Hala ere zailagoa da lan hori literaturak
jakinarazi izan duena baino. Dirua eta ohorea ez zituen emakume hauek oso
zoriontsu egiten. Beraiekin jolastu egiten zen diruagatik saltzen zituzten
lehenengo momentutik. Emakume gehienak ezin zuten politikan parte hartu.
Emakumearen hezkuntzan
Hasieran
hezkuntza bakarrik zen gizonentzako. Mojek hezkuntza oso betea eskaintzen zuten
eta latina eta grekoa ikasten zuten.
XIII.
mendearen bigarren erdian Parisen emakumezko eskola bat zegoen eta beste toki
batzuetan gizonezkoak eta emakumezkoak onartzen zituzten eskola batzuk zeuden.
Hala
ere emakumeak eskola uzten zuten lehen hezkuntza bukatzean gizonak berriz, nahi
ez gero segitzen zuten.
Emakumea maitasunean
XII.
mendera arte ezkontza ez zen jarri sakramentu bezala. Ezkontzak hobekuntza asko
ekarri zituen emakumeentzako, dibortzioa debekatu zelako eta ezin zituzten
gaitzetsi.
Honekin
gizonarekiko berdintasun gehiago lortzen da eta gainera, eliza emakume ezkondu
batzuk santifikatzen hasi zen.
Senar-emazteak
zuten guztia gizonak administratzen zituen.
Emakume
bat alargun gelditzen zenean bere familiarekin bueltatu behar zen.
Beste
erlijio batzuetan emakumea alargun gelditzen zenean, komentu batera joan behar
zen, non baita ere eraman behar zuen esleipen bat.
Emakumea kalean
Emakume bat senarra zuenean, etxetik kanpo abereak
zaintzen egoten zen, baratzean, ez zuenean landa-eremuetan lan egin behar.
Emakume bat senarra ez zuenean, beste etxe batean
jantziak egiten, garbitzaile bezala edo sukaldari bezala lan egiten zuen.
Emakumea elizarentzako
Elizarentzako
emakumea gizona baino gutxiago zen gizakiaren sorreratik eta horregatik arima
txikiagoa zuten.
Elizak
sermoi guztietan birgintasuna, asko baloratzen zelako hezkontzari uko egitea,
Jainkoarekin lotzeko.
Arrazoi
honengatik, emakume asko konbentuetan sartu ziren.
Emakumearen eskubideak eta eginbeharrak
Eskubide
publikoak aurkezten ditu emakumeak eskubide gutxi dituzten pertsonak bezala,
baino baita ere zeregin gutxi dituztenak ere.
Emakumea
ekintza publiko guztietatik bakarrik
egoten zen ezkontzan.
Emakumea adingabea bezala zen beti, beti kontrolatuta
zegoelako gizonezko batengatik ( bere aitarengatik, bere anaiarengatik edo bere
senarrarengatik). Horregatik pasatzen zen bere aitarengatik kontrolatua
egotegatik bere senarrarengatik kontrolatuta egotera. Honek izen bat du
emakumearen historian “ gizonezko tutoretza ”.
Emakume
bat ezkontzen zenean bere eskubide guztiak galtzen zituzten eta bere gauzak
gizonak eramaten zituen.
Emakumearen
zigorra adulterioarengatik gizonarena baino askoz zorrotzagoa zen.
Emakumea erlijio
musulmanean eta kristauean.
Emakumea eta bere ingurua
Emakumeen aurre ikusi Erdi Aroan oso baldinpetua
zegoen klerikoek sozietatean zuten posizioagatik. Elizaren influentzia
sozietatean goraka doa, horregatik bera hitzaren boterea zeukan, kulturarena
eta tradizioarena
Ezkontzen zirenean
Bi kultura hauetan (musulmanean eta
kristauean) emakumean gizonak baino beherago daude. Senarra emakumearen
unibertsoko figura zentrala da. Emakumeak egin beharreko lehenengo gauza, bere
senarra maitatzea eta bera esaten dizkion gauzak egitea da.
Emakumea eta lana etxetik kanpo
Emakumeari hainbat lanpostu ezarri zaizkio
bere sexualitateagatik eta beste lan batzuetan lan egitea guztiz debekatuta
zegoen
Patriarken sozietatea emakumea lanean
diskriminatzearen lehenengo eragilea zen.
No hay comentarios:
Publicar un comentario